De
VVD Hollands Kroon over de begroting voor 2024
De
begroting geeft de financiële prognoses voor onze gemeente weer. Deze begroting is echter ook de eerste waarin alle
beleidsambities van het nieuwe college, onder aanvoering van OHK (Onafhankelijk
Hollands Kroon) weergegeven zijn. In een aantal onderdeel kan de VVD Hollands
Kroon zich best vinden, zoals woningbouw, maar veel ambities slaan de plank
volledig mis en brengen onze gemeente geen stap verder. En om in 2024 bovenop
de inflatie nog een éxtra verhoging van de OZB door te voeren is volledig
ongepast en wel het láátste waar inwoners op zitten te wachten.
Dit
college heeft allereerst de term ‘brede welvaart’ tot kernambitie
gemaakt. Die kernambitie zien we ook in deze begroting niet duidelijk terug. Er
is na anderhalf jaar nog steeds geen heldere definitie van de ‘brede welvaart’. Veel verder
dan een in héél brede termen opgesteld
‘inspiratiekader’ met brede welvaartswaarden komen we niet. Waarden als
beleving van gezondheid van mensen,
beleving van veiligheid, of gelijkwaardigheid maken hier deel van uit.
Initiatiefnemers
(bijvoorbeeld bij bedrijfsvestiging of woningbouw) kunnen nog niet echt uit de
voeten hiermee. Omdat de initiatiefnemers het brede welvaartskader moeten
aantonen in het omgevingsplan. Op welke manier dit is, zien wij in het beleid van dit college niet terug. Hoe moeten initiatiefnemers dit aantonen als we
dit zelf niet eens kunnen?
We
hebben wat research gedaan, en het
blijkt dat de Universiteit Utrecht al enkele jaren onderzoek doet naar ‘Brede
Welvaart’. Zij probeert brede welvaart te
kwantificeren op basis van 11 indicatoren. Uit hun onderzoek blijkt dat de
Noordkop heel goed scoort, met een 8e
plek van 40 regio’s. En dat deze brede welvaart in onze regio van 2019 tot 2022
ook bovengemiddeld toegenomen is. Ondanks dat Corona voor een dip gezorgd
heeft. Interessant is dat we op alle onderdelen gemiddeld of hoger scoren,
behalve op persoonlijke ontwikkeling en op werk-privébalans. Grootste
bedreiging voor brede welvaart is
overigens vermindering besteedbaar inkomen, door inflatie en hogere lasten.
En
juist qua hogere lasten willen we er als gemeente in deze begroting nog graag
een flinke schep er bovenop doen. Plan is om de inwoners in ieder geval met een
éxtra verhoging van de OZB op te zadelen.
En
vreemd genoeg niet omdat deze nu noodzakelijk is. De begroting geeft ook zonder
belastingverhoging voor 2024 en 2025 een degelijk en stabiel overschot. De
verhoging wordt letterlijk alleen gebruikt voor verdere aanvulling van de
algemene reserves.
Terwijl
die algemene reserves uit hun voegen barsten. Als gemeente hebben we een ratio
weerstandsvermogen van boven de 12, terwijl groter dan 2 al voldoende is voor een waarderingscijfer A.
Inwoners
krijgen dit jaar ook al te maken met hogere energiekosten, hogere
hypotheekrente, en enorm gestegen prijzen voor boodschappen. Als er dus één
moment is om de OZB niet te verhogen dan is het nu. Of: Als we inwoners echt
willen helpen kunnen we de OZB dan niet liever met 5% verlagen?
Tekenend
is ook dat we qua gemeentelijke apparaatskosten per inwoner al
ruimschoots (15%) hoger liggen dan gemiddeld in Nederland. Er is al een forse
stijging van 2018 tot 2022 van € 574
naar € 783 per inwoner en de huidige
coalitie gaat hier nog een schep bovenop doen. Het personeelsbestand dat in
2021 nog uit 385 medewerkers bestond gaat komend jaar naar ongeveer 430.
Desondanks
blijven veel voornemens helaas onuitgevoerd, vooral op het gebied van bedrijvigheid.
Een toeristische visie bijvoorbeeld die al jaren op de rol staat is wéér verder
uitgesteld.
Qua
bedrijvigheid, werk en inkomen, ook volgens de Universiteit Utrecht het
belangrijkste aspect van brede welvaart, valt in deze begroting weinig te
melden en komt het college ook niet veel verder dan dat alle grotere
ontwikkelingen voorlopig stop te zetten.
We
gaan eerst onderzoeken of ontwikkelingen uit het verleden wel helemaal
rechtmatig uitgevoerd zijn. Grote ontwikkelingen worden stilgezet. Maar we
zitten als gemeente met 605 banen per 1000 inwoners niet alleen vér onder het
landelijk gemiddelde van 825, maar ook nog ruim onder het gemiddelde van de P10
gemeenten. Is het droombeeld van de het college soms dat we vooral een gemeente
willen zijn voor forensen en gepensioneerden?
Een
andere grote ambitie zou moeten zijn verduurzaming. Ook hier zien we echter te weinig
van terug in de begroting. En dat terwijl we midden in een enorme
energietransitie zouden moeten zitten, waarin we onze hele economie moeten gaan
herstructureren om op een duurzame manier onze welvaart voor de rest van de 21e
eeuw zeker te stellen. Veel verder dan aan het begin van alle paragrafen te
herhalen dat de doelstelling is, dat Hollands Kroon in 2050 klimaatneutraal,
klimaatbestendig en circulair is, komen we echter nog niet. We hebben in
Hollands Kroon gelukkig bedrijven die hier hard aan bezig zijn, maar juist op
dit gebied zouden we meer sturing en richting vanuit de overheid verwachten.
Gelukkig
kunnen we over een andere grote pijler van brede welvaart, het wonen, iets
positiever zijn. Niet alleen scoren we daar in onderzoeken nog redelijk goed.
De bouwprojecten die zijn ingezet en gepland worden voortvarend voortgezet, en
hobbels zoals in tVeld noord zijn op een flexibele manier genomen. We zitten
boven de 1000 geplande woningen bij elkaar. Volgens woonvisie misschien nog
onvoldoende (daar wordt gesproken over 1800), maar wel iets om blij mee te
zijn. Misschien dat actief grondbeleid kan gaan bijdragen aan versnelling.
Maar
alles samengevat, we zien in deze begroting eigenlijk bijna niets terug waaruit
blijkt dat dit college hard bezig is om de brede welvaart te bevorderen. Eerder het omgekeerde: wél lastenverhogingen voor inwoners die zich al
zorgen moeten maken over steeds hogere inflatie en hogere lasten.